VĂN HÓA DOANH NGHIỆP XUẤT PHÁT TỪ… MÔ HÌNH KINH DOANH (Business Model)

Nhiều nghiên cứu cho rằng: “Văn hóa Doanh nghiệp” xuất phát từ Chủ Doanh nghiệp. Điều này không sai, nhưng đó chỉ là điều kiện… đủ. Điều kiện “Cần” để xây dựng Văn hóa Doanh nghiệp lại xuất phát từ… mô hình kinh doanh (Business Model).

Những năm gần đây, chúng ta thường nghe nói nhiều về “Năng lực Văn hóa” của Chủ doanh nghiệp là yếu tố cốt lõi hình thành Văn hóa doanh nghiệp. Thế nhưng, ngay từ đầu chúng ta đã bỏ qua một nét “đặc thù” trong Văn hóa kinh doanh của phần lớn doanh nghiệp tại Việt Nam: Mô hình kinh doanh.

Để dễ hiểu hơn, một doanh nghiệp có mô hình kinh doanh (Business Model) chủ yếu tập trung vào việc “lừa dối” khách hàng bằng mọi giá, mọi cách… Lấy tiền hay moi tiền khách hàng mà không tạo ra giá trị cho khách hàng hay cho xã hội thì có cần thiết phải tạo ra thứ gọi là… Văn hóa kinh doanh, Văn hóa tổ chức kinh doanh hay Văn hoá Doanh nghiệp, mang tính bền vững không? – Chắc chắn không cần.

Ví dụ cụ thể, Công ty Địa ốc Alibaba của Nguyễn Thái Luyện hay Công ty địa ốc Nhật Nam của bà Vũ Thị Thúy (đã bị bắt giam) dùng “tài sản ảo” để huy động vốn theo phương thức “Ponzi tài chính” để lừa đảo khách hàng, thu lợi bất chính… Hai doanh nghiệp nêu trên không cần xây dựng Văn hóa Doanh nghiệp vì bản chất mô hình kinh doanh (Business Model) đã… Vô văn hóa, phi đạo đức.

Từ thể loại kinh doanh bất chấp của Mô hình kinh doanh “Vô văn hóa” cứ hễ, ai bán hàng (lừa đảo khách hàng) tốt thì được đưa lên vị trí cao hơn. Đây là lý do vì sao những bạn trẻ (dưới 30 tuổi) của công ty Alibaba đều được… “phong tướng” giữ những chức vụ tầm cỡ (Phó tổng giám đốc/GĐ Chi nhánh…). Điều đáng buồn là, tại Việt Nam có quá nhiều những doanh nghiệp bắt đầu từ Mô hình kinh doanh (Business Model) thiếu tính bền vững, tập trung vào lừa dối khách hàng và… Vô văn hóa, phi đạo đức trong kinh doanh vẫn còn tồn tại như những hạt sạn chưa từng bị quét sạch…

Có thể, trước đây những mô hình kinh doanh (Business Model) định tính như… lừa dối hay “lùa gà” khách hàng sống được, sống khỏe. Nhưng, hiện tại các Bộ luật liên quan đến kinh doanh, thương mại và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được hình thành và hoàn chỉnh hơn trước thì những hành vi nói trên sẽ sớm bị đưa ra Pháp luật và “trả giá đắt” tương tự như Nguyễn Thái Luyện hay Vũ Thị Thúy.

Nguồn: Hanita Master Research Center (HMRC)